Van kind naar volwassenheid

Hoe herken je kindreacties?

"Ik leek wel een boos, dwars kind dat haar zin niet kreeg," vertelde ze me terwijl ze zich een beetje leek te schamen. "Maar ik kon niet stoppen." Ik vroeg nog wat door, want het leek erop alsof ze onbewust iets had herbeleefd. Uiteindelijk kwamen we bij een groot gemis. Haar vader was een aantal jaren terug overleden en ze had toen nauwelijks tijd gehad om te rouwen. Nu ze opnieuw in een afscheidsfase zat, kwamen er onbewust dezelfde vervelende gevoelens naar boven. De persoon op wie ze eigenlijk boos was, was er niet meer. De persoon die ze tegenover zich had, moest het ontgelden.

Transactionele analyse

In de transactionele analyse wordt gekeken naar verschillende ego-toestanden. Zo hebben we allemaal verschillende deeltjes in ons: de ouder, het kind en de volwassene. De ouder kan een kritische ouder zijn of een voedende ouder. Het kind een aangepast kind of een vrij kind. En in de puberteit is er nog het rebelse kind. Als we opgroeien en uit huis gaan, maken we de draai naar het leven. We bedanken onze ouders voor alles wat ze voor ons hebben gedaan en gaan ons eigen pad. Althans, zo is het op papier makkelijk geschreven. De werkelijkheid is wat weerbarstiger. We kennen ongetwijfeld allemaal iemand die maar niet volwassen lijkt te worden. Iemand die zich blijft afzetten tegen gangbare regels en verwachtingen, of iemand die maar geen verantwoordelijkheid lijkt te willen nemen.

Wat meer diepgang

De ego-toestanden ouder en kind hebben twee kanten en het kind zelfs drie. De ouder kan voedend zijn of kritisch. Bij de voedende ouder kun je denken aan liefde geven op momenten dat je het nodig had. Bijvoorbeeld als je was gevallen en je een pleister kreeg en een aai over je bol. De kritische ouder bevat geboden en verboden, zoals bijvoorbeeld naar bed gaan op een bepaalde tijd, een handje geven als je op visite gaat, oppassen met oversteken, enz. Beide hebben een positieve en een negatieve kant. Als voedend te ver doorslaat, dan wordt de liefde verstikkend. Als kritisch te ver doorslaat, dan durf je op een gegeven moment niets meer.

Het kind kan aangepast of vrij zijn. Het aangepaste kind zegt bijvoorbeeld 'alsjeblieft' of 'dankjewel' en als het een straat oversteekt, kijkt het eerst naar links en naar rechts. Het vrije kind mag zelf ontdekken wat hij leuk vindt, zonder ouderlijke druk. Zoals bijvoorbeeld zelf een sport kiezen, of een hobby die hem aanspreekt. Als een kind teveel aangepast is, weet het niet goed wat hij of zij zelf belangrijk vindt en heeft het de neiging om éénmaal volwassen te gaan klagen en mopperen. Als het kind te vrij is, of te vrij wordt gelaten, dan heeft het lak aan alle regels en afspraken en wordt het grenzeloos.

Het rebelse kind tot slot, ontstaat in de puberteit. Dat is het moment om zich af te zetten tegen de ouders. Dat is nodig om uiteindelijk volwassen te worden. Ook in deze positie zou je je voor kunnen stellen dat er een positieve en een negatieve kant aan kleeft.

Zijnswijze in wording

Hoe word je uiteindelijk volwassen? De volwassene voelt, denkt en reageert op het hier en nu. Je bent niet in één keer volwassen, het is een zijnswijze in wording. Je verzamelt informatie, verwerkt deze informatie en besluit vervolgens wat je doet. Bij die besluiten vergelijk je informatie uit je kind- en ouderdeel en neem je eerdere ervaringen mee. De volwassene reageert dus niet impulsief, maar denkt na voordat hij iets doet of zegt.

Voorbeeld uit het dagelijks leven

De ego-toestanden lopen vaak ongemerkt in elkaar over en dat gebeurt via verschillende interne stemmetjes. Voorbeeld: Clara wil graag afvallen en is daar al jaren mee aan het worstelen. Nu staat ze voor de keuze: zelf doormodderen of hulp inschakelen. "Ik denk dat ik hulp ga inschakelen (volwassene) , want mijn gezondheid krijgt nu te leiden onder mijn overgewicht en ik wil graag goed voor mezelf zorgen (voedende ouder). Eigenlijk vind ik dat ik het zelf moet kunnen (kritische ouder) , want de zorg is al overbelast en er wordt al veel te veel misbruik van gemaakt (kritische ouder) . Ik heb goede verhalen gehoord over een diëtiste in het andere dorp en daar ook mooie recensies over gelezen (volwassene ). Ik zou zo graag weer net als vroeger lekker kunnen hardlopen ( vrije kind ). Maar straks mag ik niets lekkers meer eten van haar (aangepast kind + kritische ouder ). Ach, weet je wat, ik bel haar vanmiddag voor informatie en dan kan ik daarna alsnog een besluit nemen(volwassene) .

Inzicht

Door inzicht te krijgen in de verschillende ego-toestanden, kun je steeds bewuster keuzes gaan maken. Keuzes die bij jouw volwassen ik horen. Als volwassenen niet volwassen worden, kunnen kinderen geen kind zijn. Een volwassene kan pas goed functioneren als zijn kind-zijn zich op zijn gemak voelt. Om de vicieuze cirkel te doorbreken, moeten volwassenen dus ook echt volwassen worden. Pas dan kan een kind volledig kind zijn en later zijn volwassenheid ontwikkelen. Volwassen worden doe je niet alleen door inzicht te krijgen in de verschillende ego-toestanden. Dat doe je ook door de draai naar het leven te maken. Daarover in een later blog meer.

Afspraak maken

Wil jij meer inzicht in jouw ego-toestanden? Heb jij het gevoel dat je vaak vanuit je kind-zijn reageert of ben jij wars van allerlei regels en heb je het gevoel nog in je rebelse stuk te zitten? Zou je volwassener willen reageren? Omdat jou dat meer zal opleveren? Gun jij het jouw kind om echt kind te kunnen zijn, maar heb je zelf moeite met volwassen worden? Maak gerust een afspraak om dit verder te onderzoeken.

Afspraak maken kan via: contactformulier

Meer informatie over werkwijze of tarieven: werkwijze  en tarieven.

Zie ik je snel?

Stralende groet,

Karin de Graaf